Vật liệu ETFE - bước ngoặt của kiến trúc thế giới
Kết cấu của công trình sẽ được
giảm thiểu do trọng lượng cực nhẹ
của vật liệu ETFE
Một vật liệu trải bao thăng trầm để trở thành tương lai của ngành kiến trúc thế giới. Và cùng với thành công của nó là câu chuyện về niềm tin của những chuyên gia kiến trúc tài năng.
Từ công trình không tưởng tới vật liệu… không tưởng
Trung tâm giải trí Khan Shatyry tại thủ đô Astana của Kazakhstan
Ngày 13.7.2001 Trung Quốc chính thức trở thành quốc gia đăng cai Thế vận hội Olympic 2008 và chỉ hai tháng sau, bản thiết kế Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh, một trong những công trình quan trọng của Thế vận hội đã được đặt lên bàn trước sự choáng ngợp của các quan chức cũng như đối tác phía Trung Quốc: Công ty xây dựng quốc gia Trung Quốc (CSCEC). Cha đẻ của công trình này là nhóm kiến trúc sư thuộc công ty kiến trúc PTW đặt tại Sydney, Úc. Mô hình khối bong bóng khổng lồ được kết cấu bởi một hệ thống xà thép giống như tổ chim chống đỡ cho hàng ngàn tấm vật liệu ETFE. Nếu 5 năm trước, ý tưởng đó khó hoặc không thể thực hiện, thì nay chìa khoá cho công trình chính là vật liệu ETFE của hãng xây dựng Đức Vector Foiltec (VF). Với trọng lượng siêu nhẹ (1/100 trọng lượng của kính), khả năng chịu nhiệt cao, siêu mỏng và đặc biệt là giá thành thi công giảm tới 30% so với sử dụng chất liệu kính, ETFE được xem là vật liệu tạo nên cuộc cách mạng mới cho ngành kiến trúc.
“Khi đó chúng tôi đã có mọi thứ cần thiết để dự án có thể hiện thực hoá. Nhưng vấn đề quan trọng nhất, một loại vật liệu có thể trải rộng trên diện tích hàng trăm mét vuông vừa đảm bảo yếu tố thẩm mỹ vừa an toàn lại chưa có giải pháp”, ông John Bilmon giám đốc phụ trách dự án của PTW kể lại. “Và thật may mắn, tôi đã trao đổi vấn đề này với một số đồng nghiệp tại châu Âu, họ gợi ý với tôi về VF và vật liệu ETFE. Đáp chuyến bay đầu tiên, tôi tới khu phức hợp sinh thái Eden tại Cornwall (Anh) để chiêm ngưỡng công trình kiến trúc với diện tích 30.000 m2. Tất nhiên chuyến bay tiếp theo của tôi là nước Đức và cuộc gặp gỡ đầu tiên với VF”.
Mẫu số chung của những kỳ quan
Với vật liệu ETFE, người ta có thể tạo ra hàng ngàn mét vuông mái vòm với vẻ đẹp ấn tượng và khả năng chống chịu nhiệt độ cực cao
Có thể nói 50% sự thành công của Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh phụ thuộc vào vật liệu ETFE - một dạng nhựa công nghệ cao. Cuối thập niên 1970, khi tập đoàn DuPont của Mỹ phát minh một dạng polymer từ flourocarbon, họ đặt tên là Ethylen Tetraflourothylene (ETFE) và ứng dụng làm chất liệu cách nhiệt trong ngành hàng không.
Tuy nhiên, suốt nhiều năm, vật liệu này không hề được giới kiến trúc biết tới do DuPont là một tập đoàn không liên quan gì tới lĩnh vực này; hơn nữa việc ứng dụng ETFE của họ cũng khá hạn chế. Phải đến khi Stefan Lehnert, một sinh viên gốc Đức chuyên ngành cơ khí tình cờ phát hiện ra các đặc tính của vật liệu này: trong suốt, có khả năng tự làm sạch và dễ dàng thay đổi kết cấu. Chàng sinh viên trẻ tuổi giật mình nhận ra những ứng dụng của ETFE trong kiến trúc, xây dựng là quá rõ ràng và phong phú. Năm 1982, sau khi tốt nghiệp đại học, Lehnert thành lập công ty VF chuyên thiết kế và xây dựng đặc biệt độc quyền với vật liệu ETFE. Công ty của anh đặt đại bản doanh tại thành phố Bremen (Đức) và bắt đầu quảng bá vật liệu mới với các công ty kiến trúc lớn.
Khu phức hợp sinh thái Eden tại Cornwall (Anh)
Giống như mọi phát kiến đột phá, ban đầu các công ty khá dè dặt với lời mời chào của VF về vật liệu mới. Nhưng cuối cùng Lehnert và các cộng sự của anh cũng nhận được hợp đồng đầu tiên cho công trình mái rạp sở thú Arnheim (Hà Lan). “Đó là một cuộc đấu tranh tâm lý lớn. Cầm bộ hồ sơ trúng thầu trên tay, chúng tôi vui vì cuối cùng cũng có ai đó chấp nhận thử nghiệm vật liệu mới nhưng không thể tránh được cảm giác thất vọng khi chỉ được thể hiện tại một nơi không nổi tiếng”. Harry Gruhn, phó giám đốc phụ trách kỹ thuật của VF kể lại. Và những người trẻ tuổi này vẫn vượt qua được v ấn đề tâm lý ban đầu, hiểu rằng một cơ hội dù nhỏ nhất cũng vẫn tốt và phải tận dụng hết khả năng.
Khi hoàn thành, Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh sẽ trở thành một biểu tượng mới của Trung Quốc và nền kiến trúc hiện đại
“Chúng tôi đã thành công. Đó là công trình đơn giản nhất nhưng là công trình quan trọng nhất đối với VF”. Một chiếc mái độc đáo, vừa đạt độ thẩm mỹ cao khi nó liên kết với không gian cây xanh của sở thú và về mặt kỹ thuật vẫn giải quyết được vấn đề chống nóng, độ bền vững… Thử nghiệm đầu tiên khẳng định Vector Foiltec đã đi đúng hướng và tương lai của kiến trúc thế giới chính là ETFE.
Liên tiếp trong 6 năm đầu thập niên 1990, vật liệu dẻo này đã xuất hiện trong các công trình xây dựng khắp châu Âu - đặc biệt là tại Anh và Đức. Năm 1999, dự án khu phức hợp sinh thái Eden tại Cornwall chính thức ký hợp đồng với VF là nhà cung cấp vật liệu và thiết kế các công trình nhà kính trồng cây. Chỉ một năm sau, khi khu phức hợp sinh thái rộng 30.000m2 được hoàn thành, người ta đã gọi nó là tuyệt tác kiến trúc.
Công trường Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh
Vector Foiltec vừa hoàn tất một công trình trụ sở cho Chính phủ Mỹ và hiện đang có trong tay 8 dự án ở Mỹ và hơn 100 dự án sắp triển khai. Luân Đôn cũng đang có ý mời Vectoro Foiltec xây dựng các công trình phục vụ Olympic 2012. Cùng với Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh, một công trình quan trọng dự kiến hoàn thành vào năm tới là trung tâm giải trí Khan Shatyry, cao 150m rộng 30.000m2 hình chiếc lều, ở thủ đô Astana của Kazakhstan. Stefan Lehnert tâm sự: “Một ý tưởng thú vị nảy ra khi chúng tôi ngắm nhìn mô hình những công trình này, phải chăng một ngày nào đó những kỳ quan của thời đại mới sẽ có một mẫu số chung?”.
Phần khung sườn kim loại khá dày
này sẽ được bọc lại bằng những
đệm hơi bằng plastic ứng dụng
kỹ thuật trải efte.
Kết cấu của công trình sẽ được
giảm thiểu do trọng lượng cực nhẹ
của vật liệu ETFE
Một vật liệu trải bao thăng trầm để trở thành tương lai của ngành kiến trúc thế giới. Và cùng với thành công của nó là câu chuyện về niềm tin của những chuyên gia kiến trúc tài năng.
Từ công trình không tưởng tới vật liệu… không tưởng
Trung tâm giải trí Khan Shatyry tại thủ đô Astana của Kazakhstan
Ngày 13.7.2001 Trung Quốc chính thức trở thành quốc gia đăng cai Thế vận hội Olympic 2008 và chỉ hai tháng sau, bản thiết kế Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh, một trong những công trình quan trọng của Thế vận hội đã được đặt lên bàn trước sự choáng ngợp của các quan chức cũng như đối tác phía Trung Quốc: Công ty xây dựng quốc gia Trung Quốc (CSCEC). Cha đẻ của công trình này là nhóm kiến trúc sư thuộc công ty kiến trúc PTW đặt tại Sydney, Úc. Mô hình khối bong bóng khổng lồ được kết cấu bởi một hệ thống xà thép giống như tổ chim chống đỡ cho hàng ngàn tấm vật liệu ETFE. Nếu 5 năm trước, ý tưởng đó khó hoặc không thể thực hiện, thì nay chìa khoá cho công trình chính là vật liệu ETFE của hãng xây dựng Đức Vector Foiltec (VF). Với trọng lượng siêu nhẹ (1/100 trọng lượng của kính), khả năng chịu nhiệt cao, siêu mỏng và đặc biệt là giá thành thi công giảm tới 30% so với sử dụng chất liệu kính, ETFE được xem là vật liệu tạo nên cuộc cách mạng mới cho ngành kiến trúc.
“Khi đó chúng tôi đã có mọi thứ cần thiết để dự án có thể hiện thực hoá. Nhưng vấn đề quan trọng nhất, một loại vật liệu có thể trải rộng trên diện tích hàng trăm mét vuông vừa đảm bảo yếu tố thẩm mỹ vừa an toàn lại chưa có giải pháp”, ông John Bilmon giám đốc phụ trách dự án của PTW kể lại. “Và thật may mắn, tôi đã trao đổi vấn đề này với một số đồng nghiệp tại châu Âu, họ gợi ý với tôi về VF và vật liệu ETFE. Đáp chuyến bay đầu tiên, tôi tới khu phức hợp sinh thái Eden tại Cornwall (Anh) để chiêm ngưỡng công trình kiến trúc với diện tích 30.000 m2. Tất nhiên chuyến bay tiếp theo của tôi là nước Đức và cuộc gặp gỡ đầu tiên với VF”.
Mẫu số chung của những kỳ quan
Với vật liệu ETFE, người ta có thể tạo ra hàng ngàn mét vuông mái vòm với vẻ đẹp ấn tượng và khả năng chống chịu nhiệt độ cực cao
Có thể nói 50% sự thành công của Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh phụ thuộc vào vật liệu ETFE - một dạng nhựa công nghệ cao. Cuối thập niên 1970, khi tập đoàn DuPont của Mỹ phát minh một dạng polymer từ flourocarbon, họ đặt tên là Ethylen Tetraflourothylene (ETFE) và ứng dụng làm chất liệu cách nhiệt trong ngành hàng không.
Tuy nhiên, suốt nhiều năm, vật liệu này không hề được giới kiến trúc biết tới do DuPont là một tập đoàn không liên quan gì tới lĩnh vực này; hơn nữa việc ứng dụng ETFE của họ cũng khá hạn chế. Phải đến khi Stefan Lehnert, một sinh viên gốc Đức chuyên ngành cơ khí tình cờ phát hiện ra các đặc tính của vật liệu này: trong suốt, có khả năng tự làm sạch và dễ dàng thay đổi kết cấu. Chàng sinh viên trẻ tuổi giật mình nhận ra những ứng dụng của ETFE trong kiến trúc, xây dựng là quá rõ ràng và phong phú. Năm 1982, sau khi tốt nghiệp đại học, Lehnert thành lập công ty VF chuyên thiết kế và xây dựng đặc biệt độc quyền với vật liệu ETFE. Công ty của anh đặt đại bản doanh tại thành phố Bremen (Đức) và bắt đầu quảng bá vật liệu mới với các công ty kiến trúc lớn.
Khu phức hợp sinh thái Eden tại Cornwall (Anh)
Giống như mọi phát kiến đột phá, ban đầu các công ty khá dè dặt với lời mời chào của VF về vật liệu mới. Nhưng cuối cùng Lehnert và các cộng sự của anh cũng nhận được hợp đồng đầu tiên cho công trình mái rạp sở thú Arnheim (Hà Lan). “Đó là một cuộc đấu tranh tâm lý lớn. Cầm bộ hồ sơ trúng thầu trên tay, chúng tôi vui vì cuối cùng cũng có ai đó chấp nhận thử nghiệm vật liệu mới nhưng không thể tránh được cảm giác thất vọng khi chỉ được thể hiện tại một nơi không nổi tiếng”. Harry Gruhn, phó giám đốc phụ trách kỹ thuật của VF kể lại. Và những người trẻ tuổi này vẫn vượt qua được v ấn đề tâm lý ban đầu, hiểu rằng một cơ hội dù nhỏ nhất cũng vẫn tốt và phải tận dụng hết khả năng.
Khi hoàn thành, Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh sẽ trở thành một biểu tượng mới của Trung Quốc và nền kiến trúc hiện đại
“Chúng tôi đã thành công. Đó là công trình đơn giản nhất nhưng là công trình quan trọng nhất đối với VF”. Một chiếc mái độc đáo, vừa đạt độ thẩm mỹ cao khi nó liên kết với không gian cây xanh của sở thú và về mặt kỹ thuật vẫn giải quyết được vấn đề chống nóng, độ bền vững… Thử nghiệm đầu tiên khẳng định Vector Foiltec đã đi đúng hướng và tương lai của kiến trúc thế giới chính là ETFE.
Liên tiếp trong 6 năm đầu thập niên 1990, vật liệu dẻo này đã xuất hiện trong các công trình xây dựng khắp châu Âu - đặc biệt là tại Anh và Đức. Năm 1999, dự án khu phức hợp sinh thái Eden tại Cornwall chính thức ký hợp đồng với VF là nhà cung cấp vật liệu và thiết kế các công trình nhà kính trồng cây. Chỉ một năm sau, khi khu phức hợp sinh thái rộng 30.000m2 được hoàn thành, người ta đã gọi nó là tuyệt tác kiến trúc.
Công trường Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh
Vector Foiltec vừa hoàn tất một công trình trụ sở cho Chính phủ Mỹ và hiện đang có trong tay 8 dự án ở Mỹ và hơn 100 dự án sắp triển khai. Luân Đôn cũng đang có ý mời Vectoro Foiltec xây dựng các công trình phục vụ Olympic 2012. Cùng với Trung tâm Thể thao dưới nước Bắc Kinh, một công trình quan trọng dự kiến hoàn thành vào năm tới là trung tâm giải trí Khan Shatyry, cao 150m rộng 30.000m2 hình chiếc lều, ở thủ đô Astana của Kazakhstan. Stefan Lehnert tâm sự: “Một ý tưởng thú vị nảy ra khi chúng tôi ngắm nhìn mô hình những công trình này, phải chăng một ngày nào đó những kỳ quan của thời đại mới sẽ có một mẫu số chung?”.
Phần khung sườn kim loại khá dày
này sẽ được bọc lại bằng những
đệm hơi bằng plastic ứng dụng
kỹ thuật trải efte.
